Về nguyên tắc vợ, chồng hoặc cả hai người có quyền yêu cầu Toà án giải quyết việc ly hôn. Tuy nhiên trường hợp vợ đang mang thai hoặc đang nuôi con dưới mười hai tháng tuổi thì người chồng không có quyền yêu cầu giải quyết thủ tục xin ly hôn.
Tòa án xem xét, quyết định cho ly hôn khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây:
- Tình trạng của vợ chồng trầm trọng;
- Đời sống chung không thể kéo dài;
- Mục đích của hôn nhân không đạt.
THỦ TỤC THUẬN TÌNH LY HÔN
1. Điều kiện tiến hành thủ tục thuận tình ly hôn
- Hai bên thật sự tự nguyện ly hôn;
- Hai bên đã thoả thuận được với nhau về việc chia hoặc không chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con;
- Sự thoả thuận của hai bên về tài sản và quyền, nghĩa vụ đối với
- Lưu ý: Trường hợp các bên chỉ tranh chấp một trong các vấn đề về tài sản, nuôi con, tình cảm… Tòa án sẽ giải quyết tranh chấp theo thủ tục chung (xem tại mục 3).
2. Thủ tục thuận tình ly hôn
- Bước 1: Nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn tại TAND quận/huyện nơi cư trú, làm việc của vợ hoặc chồng;
- Bước 2: Sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ Tòa án trong thời hạn 05 ngày làm việc Tòa án kiểm tra đơn và ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí;
- Bước 3: Nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm tại Chi cục thi hành án quận/huyện và cung cấp biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án;
- Bước 4: Trong thời hạn 15 ngày làm việc Tòa án tiến hành mở phiên hòa giải.
- Bước 5: Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày hòa giải không thành (không thay đổi quyết định về việc ly hôn) nếu các bên không thay đổi ý kiến Tòa án ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn.
- Thời gian giải quyết: 90 ngày.
Lưu ý là thủ tục giải quyết này chỉ tham khảo. Thực tế thường kéo dài hơn.
Hồ sơ yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn gồm có: (Hồ sơ có thể nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua đường Bưu điện)
- Đơn yêu cầu thuận tình ly hôn (theo mẫu của từng Tòa);
- Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính);
- Giấy xác nhận cư trú hoặc CCCD gắn chíp (bản sao chứng thực);
- Giấy khai sinh của con (bản sao chứng thực);
- Hồ sơ về tài sản (nếu có yêu cầu tòa án công nhận thỏa thuận).
THỦ TỤC ĐƠN PHƯƠNG XIN LY HÔN HOẶC TRANH CHẤP LY HÔN
Các trường hợp có tranh chấp ly hôn
- Tranh chấp tài sản chung, riêng vợ chồng.
- Tranh chấp quyền nuôi con.
Trình tự xin ly hôn
- Bước 1: Nộp hồ sơ khởi kiện về việc xin ly hôn tại TAND quận/huyện nơi bị đơn (chồng hoặc vợ) đang cư trú, làm việc;
- Bước 2: Sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ Tòa án sẽ ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí;
- Bước 3: Nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm tại Chi cục thi hành án quận/huyện và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án;
- Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án, tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục chung và ra Bản án hoặc quyết định giải quyết vụ án.
Thời gian giải quyết
- Thời hạn chuẩn bị xét xử: Từ 4 đến 6 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án;
- Thời hạn mở phiên tòa: Từ 1 đến 2 tháng kể từ ngày có quyết định đưa vụ án ra xét xử.
Hồ sơ khởi kiện xin ly hôn
- Đơn xin ly hôn(theo mẫu);
- Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn (bản chính);
- Giấy xác nhận cư trú hoặc CCCD gắn chíp (bản sao chứng thực);
- Giấy khai sinh của con (bản sao chứng thực – nếu có);
- Các tài liệu, chứng cứ khác chứng minh tài sản chung như: GCNQSDĐ (sổ đỏ); Đăng ký xe; sổ tiết kiệm… (bản sao chứng thực);
Hồ sơ có thể nộp trực tiếp tại Tòa án hoặc gửi qua đường Bưu điện.
Lưu ý:
- Nếu hai bên kết hôn tại Việt Nam, sau đó vợ hoặc chồng xuất cảnh sang nước ngoài (không tìm được địa chỉ) thì phải có xác nhận của chính quyền địa phương về việc một bên đã xuất cảnh và đã xóa tên trong hộ khẩu.
- Nếu hai bên đăng ký kết hôn theo pháp luật nước ngoài muốn ly hôn tại Việt Nam thì phải hợp thức lãnh sự giấy đăng ký kết hôn và làm thủ tục ghi chú vào sổ đăng ký tại Sở Tư pháp rồi mới nộp đơn xin ly hôn. Trong trường hợp các bên không tiến hành ghi chú nhưng vẫn muốn ly hôn thì trong đơn xin ly hôn phải trình bày rõ lý do không ghi chú kết hôn.
Một số lưu ý khác khi làm thủ tục ly hôn
- Người chồng KHÔNG có quyền yêu cầu xin ly hôn khi người vợ đang có thai hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi, không phân biệt người vợ có thai với ai hoặc bố của đứa trẻ dưới 12 tháng tuổi là ai. Vì thế, nếu người chồng có đơn xin ly hôn vào thời điểm vợ đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi hoặc đang có thai thì Tòa án có thể bác yêu cầu xin ly hôn.
- Đối với trường hợp có con dưới 3 tuổi, Toà án sẽ giao cho người mẹ trực tiếp nuôi, con trên 7 tuổi sẽ được hỏi ý kiến về việc nguyện vọng của con được sống với ai. Nguyên tắc con gái giao cho mẹ nuôi và con trai giao cho bố nuôi (nếu gia đình có cả con trai và con gái). Ngoài ra, các điều kiện về kinh tế, khả năng điều kiện chăm sóc, giáo dục con cũng là những yếu tố để tòa án xem xét giao con cho bố/mẹ chăm sóc.
