Cổ phiếu ESOP (Employee Stock Ownership Plan) là loại hình cổ phiếu phát hành theo chương trình lựa chọn cho người lao động của công ty Đại chúng. Đây là một loại cổ phần ưu đãi mà công ty chỉ bán ưu đãi cho người lao động với giá rẻ hơn giá thị trường và thường đi kèm với việc hạn chế chuyển nhượng (tùy thuộc vào điều lệ của công ty và nghị quyết của Hội Đồng cổ đông).
Người lao động được nhận cổ phiếu ESOP là những lao động lâu năm, có đóng góp trong sự phát triển của công ty. Thông thường tiêu chuẩn này nằm trong Điều lệ hoặc các quy chế ban hành của công ty.
Xem thêm dịch vụ xây dựng quy chế.
Nhiều công ty lựa chọn việc phát hành cổ phiếu cho người lao động trong công ty nhằm:
- Giữ chân những nhân sự chủ chốt của doanh nghiệp, khích lệ những nhân viên có thành tích xuất sắc, đồng thời nâng cao vai trò trách nhiệm, tăng thêm động lực và sự gắn kết của nhân viên với công ty.
- Tăng vốn chủ sở hữu: Vì hình thức thưởng không phải bằng tiền mặt nên sẽ giúp tăng vốn chủ sở hữu cho doanh nghiệp, số vốn này sẽ được dùng vào nhiều việc hữu ích như tái đầu tư vào các dự án mới và rất nhiều cơ hội dầu tư khác.
- Tránh thuế thu nhập cho người lao động. Nhiều công ty tận dụng ESOP như một hình thức “lách” thuế thu nhập, vì khác với tiền thưởng, sở hữu cổ phiếu sẽ không bị đánh thuế thu nhập cá nhân. Nhân viên chỉ bị đánh thuế khi bán cổ phiếu, điều này tạo điều kiện cho nhân viên bán dàn trải lượng ESOP để giảm khung đánh thuế.
Việc phát hành ESOP cần đáp ứng các điều kiện theo Điều 64 Nghị định 155/2020/NĐ-CP
- Được sự thông qua từ Đại hội đồng cổ đông;
- Tổng số cổ phiếu phát hành theo chương trình trong mỗi 12 tháng không được vượt quá 5% số cổ phiếu đang lưu hành của công ty;
- Có tiêu chuẩn và danh sách người lao động được tham gia chương trình, nguyên tắc xác định số cổ phiếu được phân phối cho từng đối tượng và thời gian thực hiện được Đại hội đồng cổ đông thông qua hoặc ủy quyền cho Hội đồng quản trị thông qua;
- Công ty cần đủ nguồn vốn theo báo cáo tài chính kiểm toán trong thời gian gần nhất từ những nguồn:
- Thặng dư vốn cổ phần;
- Quỹ đầu tư phát triển;
- Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối;
- Quỹ khác (nếu có) được sử dụng để bổ sung vốn điều lệ theo quy định của pháp luật;
- Trường hợp công ty phát hành cổ phiếu thưởng cho người lao động, tổng giá trị các nguồn vốn trên phải đảm bảo không thấp hơn tổng giá trị vốn cổ phần tăng thêm theo phương án được Đại hội đồng cổ đông thông qua;
Trình tự, thủ tục phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong công ty.
- Khi tiến hành phát hành cổ phiếu ESOP, các công ty cần phải chuẩn bị tài liệu báo cáo phát hành cổ phiếu ESOP theo quy định tại Điều 65 Nghị định 155/2020/NĐ-CP và phải gửi tài liệu báo cáo phát hành thêm cổ phiếu theo quy định tại Điều 69 Nghị định 155/2020/NĐ-CP tới Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
- Đồng thời, sau khi phát hành cổ phiếu công ty phải gửi báo cáo kết quả phát hành trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày kết thúc việc thu tiền mua cổ phiếu hoặc ngày chuyền quyền sở hữu cổ phiếu thưởng cho người lao động. Báo cáo kết quả phát hành cổ phiếu phải kèm theo danh sách người lao động tham gia chương trình trong đó nêu cụ thể về số lượng cổ phần của từng người lao động được tham gia.
Lợi ích và rủi ro khi phát hành phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động trong công ty.
- Lợi ích:
- Lợi ích đối với nhân viên công ty: Nhân viên sẽ được nhận lợi nhuận dài hạn từ giá trị cổ phiếu công ty, sự tăng trưởng mang lại cổ tức bền vững cho người lao động. Một giải pháp tạo ra thu nhập thụ động cho nhân viên những không tốn quá nhiều công sức.
- Lợi ích đối với doanh nghiệp: ESOP không chỉ giữ chân được lao động có năng lực, thành tích cao nhiều công hiến mà còn đem lại lợi ích cho doanh nghiệp. Theo đó, doanh nghiệp không phải chi trả bằng tiền mặt cho lương thưởng, mà sử dụng nguồn lợi nhuận giữ lại để phát hành cổ phiếu. Từ đó, vừa làm tăng vốn điều lệ cho công ty, vừa tạo ra dòng tiền mới nhằm tái đầu tư. Như vậy, hình thức này đang được nhiều công ty áp dụng.
- Rủi ro:
- Khi phát hành ESOP, lượng cổ phiếu sẽ tăng và làm pha loãng giá trị của mỗi cổ đông công ty. Từ đó, ảnh hưởng đến giá trị cổ phiếu trên thị trường;
- Nếu lãnh đạo doanh nghiệp được quá nhiều cổ phiếu ESOP khi phát hành sẽ dễ dẫn đến sự xung đột lợi ích trong nội bộ, đặc biệt là xung đột với tầng lớp lãnh đạo với nhân viên.
Vì thế để thu về nguồn lợi trong thời gian ngắn với mong muốn đạt tiêu chuẩn phát hành ESOP, các doanh nghiệp đã lựa chọn bằng việc cắt giảm những chi phí phát triển, makerting, nghiên cứu khác gây ảnh hưởng và tiềm ẩn khả năng rủi ro trong việc tăng trưởng dài hạn.
Luatsu24H hỗ trợ pháp lý trực tiếp cho khách hàng qua số hotline 0936 77 97 99.
